اگر یک تلفن همراه دارید و یا یکی از آنها در دسترس شماست، برای چند لحظه، این کتاب را زمین گذاشته و این تلفن همراه را در دست بگیرید، من هم که مشغول نوشتن این کتاب هستم، نوشتن را متوقف کرده و تلفن همراهم را در دست می گیرم. حالا به نام سازنده آن که روی تلفن چاپ شده است نگاه کنید. اگر تلفن شما هم مثل مال من و مثل تقریبا" یک سوم از دارندگان تلفن همراه در دنیا باشد، پس نامی که روی تلفن همراه شما است، نوکیا است.

در حالی که این را می دانید که نوکیا بزرگترین سازنده تلفن های همراه در دنیاست، احتمالا" هرگز حدس نخواهید زد که این شرکت چگونه کارش را شروع کرد. این شرکت بیش از یک قرن پیش توسط فردریک ایدستام (   Fredrik Idestam   ) تاسیس شد. در اواسط دهه 1860 که شکوفایی صنعت الوار و چوب در فنلاوند شروع شده، ایدستام یک کارخانه کوچک خمیر کاغذ در کنار رودخانه اماکوسکی   (     Emakoski River    )ک ساخت و شروع به تولید کاغذ کرد. ( حدس می زنم پیش خودتان گفتید که این شرکت که همیشه در کار مخابرات بوده است ) .

چند سال اول پس از تاسیس، شرکت او به ویژه در فنلاند با مشکلاتی مواجه بود. اما زمانی که ایدستام نشان برنز نمایشگاه جهانی پاریس را در سال 1867 به خاطر تولید خمیر بر پایه چوب دریافت کرد، فروش شرکت نوکیا اوج گرفت و چندی نگذشت که وضعیت شرکت تثبیت شده و نه تنها در کشور اصلی یعنی فنلاند موفق بود بلکه به بازارهای دانمارک، روسیه، آلمان، انگلستان و فرانسه نیز راه یافت. طولی نکشید که دو خط تولید دیگر کاغذ هم به تجهیزاتش افزوده شد.

نوکیا در اواخر دهه 1890 به دنبال تنوع محصولات بود. شرکت یک نیروگاه  برق آبی را در نزدیکی کارخانه اول ساخت و کارخانجات لاستیک فنلاند را بعنوان مشتری به خودش جذب کرد. بعد از چند سال، کارخانه لاستیک، عملیات خودش را به نزدیکی نیروگاه نوکیا انتقال داد. سرانجام این دو شرکت با هم شریک شدند.

وضع هر دو شرکت در طول و در بعد از جنگ جهانی اول خوب بود. آنها در سال 1922 سهام عمده کارخانجات کابل فنلاند را خریدند و وضعشان بهتر هم شد. آنها به فروش محصولات تولیدی خود از جنگل داری و لاستیک ادامه دادند اما رشد شرکت در چهل سال بعد از فروش محصولات کارخانجات کابل سازی بدست آمد. محصولاتی مثل: کابل های فشار قوی، خطوط و تجهیزات تلفن در دهه 1960، این شرکت چهاربخش عمده داشت: جنگل داری، لاستیک، کابل و الکترونیک .

نوکیا در دو دهه بعدی، اوضاع مناسبی نداشت. این شرکت صدساله تبدیل به یک غول تجاری شده بود که ضرر می داد. مدیران ارشد شرکت نوکیا    می دانستند وضعیت شرکت باید بهتر شود.

راه حل مشکلات نوکیا از یک منبع دوراز انتظار بروز کرد. در سال 1990 از یک مدیر اجرایی جوان که مدت پنج سال بود که برای شرکت نوکیا کار کرده بود، خواسته شد تا مسئولیت قسمت تلفن همراه این شرکت که ضرر می داد را پذیرفته و آن را متحول کند. نام او جورما اولیلا (   Jorma Ollila  ) بود و سابقه او در زمینه بانکداری و امورمالی بود. او آنچنان در کار خودش موفق شد که در سال 1992 بعنوان رئیس و مدیر عامل شرکت نوکیا منصوب شد.

چالش بعدی اولیلا این بود که بقیه شرکت نوکیا را متحول کند. راهبرد او از دو بخش تشکیل می شد. اول اینکه، مصمم بود که روی تلاش های سازمان در زمینه ای که بیشترین پتانسیل را داشت تمرکز کند، یعنی   فن آوری مخابرات، یعنی اینکه شرکت را از دست دیگر بخش های تجاری که داشت از جمله بخشی که در هنگام تاسیس اولیه آن با آنها شروع کرده بود. یعنی لاستیک و کاغذ، خلاص کند. دوم اینکه، اولیلا می خواست  آدم ها را جایگزین درختان کند، یعنی اینکه این شرکت می دانست که ارزشش در منابع انسانی نهفته است نه در منابع طبیعی، این مطلب برای شرکتی که زمینه کسب و کار آن فن آوری است، از اهمیت خاصی برخوردار بود. اولیلای می گوید: " امروزه، چالش اصلی شرکت های فن آوری این است که چطور خودشان را نوسازی کند. چرخه های فن آوری کوتاهتر هستند. باید روی مواردی که باعث قطع فرآیند کاری می شوند کار کنیم و آنها را در جهت مطلوب خودمان تغییر دهیم. "

اولیلا شخصا" ارزش نوسازی خودش را می داند. او سه مدرک کارشناسی ارشد علوم سیاسی، اقتصاد و مهندسی کسب کرده است. هدف شخصی خودش را اصلاح و بهبود خود قرار داده و این هدف را به شرکت نیز سرایت داده. " راه نوکیا " بر چهار پایه استوار می شود: رضایت مشتری، احترام به افراد، موفقیت و آموزش مداوم.

اولیلا می گوید: " آموزش مداوم یعنی اینکه در شرکت نوکیا، همه خودشان را توسعه داده و راه هایی را می یابند که بتوانند عملکرد خود را بهبود دهند. آنچه که در مورد فرد درست است دقیقا" برای شرکت هم به عنوان یک کل، درست است ". به منظور اصلاح کردن یک تیم- حتی تیمی مثل شرکت نوکیا با بیش از شصت هزار نفر- یک یک افراد آن تیم را اصلاح کنید.

آن راهبرد درست از آب درآمده است. اولیلا یک غول تجاری ضررده را به یک شرکت ارتباطات راه دور جهانی به ارزش 20 میلیارد دلار تبدیل کرده است و نوکیا همچنان به پیشرو بودن در عرصه فروش ادامه می دهد. این شرکت از سال 1992، پانزده اختراع و ابداع جدید را به بازار معرفی کرده است. اگر تلفن همراه شما ظاهری با رنگ خاص و یا علامت  خاصی دارد، و یا شما را قادر می سازد که صدای زنگ آن را با صدایی زیبا تنظیم کنید و یا دارای سیستم ارسال و دریافت پیام کوتاه می باشد، می توانید از نوکیا تشکر کنید. نوکیا تمام این ایده ها را به بازار آورده و هنوز هم در حال فتح زمینه های جدید است. چرا؟ چون افراد تیم نوکیا دائما" در حال اصلاح و بهبود عملکرد خود هستند و هر چه آنها خودشان را بهتر کنند، نوکیا هم بهتر می شود.

اولیلا چنین ادعا می کند: " فکر نمی کنم شرکت دیگر وجود داشته باشد که جایگاهی بهتر از جایگاه ما برای سر و کار داشتن با الگوهای آینده داشته باشد. این سازمانی است که در اینجا اگر بخواهید خودتان را بهبود دهید، اگر بخواهید خودتان را توسعه و رشد دهید ما برایتان زمینه آن را فراهم می کنیم. " 

****

منبع :  کتاب " کتاب اصل کارتیمی    "  مولف- جان ماکسول - مترجم- مرتضی ذوالانوار - نشر- معیار اندیشه